Zdarza się, że działalność gospodarcza rozwija się na tyle dobrze, że przedsiębiorca decyduje się na zmianę formy prowadzenia własnego biznesu. Mowa tu oczywiście o przekształceniach pomiędzy spółkami.
Pomimo, iż spółka cywilna nie należy do kategorii spółek prawa handlowego, może ona być przekształconą w jedną z nich – np. w spółkę jawną. Trzeba jednak wiedzieć jakie są niezbędne formalności w tym zakresie.
Spis treści
Czym jest spółka cywilna
Spółka cywilna tak naprawdę nie jest spółką – jest to szczególnego rodzaju umowa o charakterze zobowiązaniowym, która podlega pod bezpośrednią regulację Kodeksu cywilnego. Przepisy Kodeksu spółek handlowych nie będą do niej miały w ogóle zastosowania.
Zgodnie z treścią art. 862 KC, przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.
Spółka cywilna istnieje więc po to, aby realizować pewien z góry określony cel gospodarczy. Odpowiedzialność za jej zobowiązania spoczywa jednak nie na samej spółce, bo takowa nie posiada podmiotowości prawnej, lecz na poszczególnych wspólnikach, którzy ją tworzą.
Czym jest spółka jawna
Spółką jawną należy do kategorii osobowych spółek prawa handlowego, posiada podmiotowość prawną i jest regulowana w pełni przez przepisy Kodeksu spółek handlowych.
Tego rodzaju spółka, w odróżnieniu od spółki cywilnej, może być podmiotem praw i obowiązków, może także zaciągać samodzielnie zobowiązania oraz posiadać wierzytelności wobec innych osób.
Podstawową zaletą spółki jawnej jest jej odrębna odpowiedzialność za zobowiązania względem swoich wierzycieli. Wspólnicy spółki jawnej także mogą ponosić taką odpowiedzialność, jednak kształtuje się to w bardzo ograniczony sposób.
Jaki jest cel przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną
Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną wiąże się najczęściej z rozwojem działalności gospodarczej danych osób. Wraz ze wzrostem zamówień rosną bowiem nie tylko dochody wspólników, ale także ich ewentualna odpowiedzialność za zobowiązania w przypadku niepowodzenia.
Aby uniknąć osobistej odpowiedzialności każdego wspólnika, dobrym rozwiązaniem jest odpowiednio wczesne przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną – tak, aby zmieniły się zasady odpowiedzialności względem wierzycieli spółki (aby to spółka przejęła znaczną część obowiązków w tym zakresie, a nie sami wspólnicy).
Podstawa prawna i sposób na przekształcenie spółki cywilnej
Zgodnie z treścią art. 26 §4 KSH, spółka cywilna może być przekształcona w spółkę jawną, przy czym umowa spółki jawnej nie może być zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy.
Przekształcenie wymaga zgłoszenia do sądu rejestrowego przez wszystkich wspólników.
Pierwszym krokiem przy przekształceniu spółki cywilnej w spółkę jawną jest podjęcie stosownej uchwały przekształceniowej przez wszystkich wspólników spółki cywilnej. Najważniejszymi elementami, które powinny się w niej znaleźć są:
• pełna zgoda na przekształcenie od wszystkich wspólników,
• wskazanie zakresu spraw, którymi będzie zajmowała się tworzona spółka jawna i które zostaną wpisane do rejestru KRS.
Następnie należy przekształcić umowę spółki cywilnej, tak aby odpowiadała ona wymogom umowy spółki jawnej (sama umowa może być zawarta w zwykłej formie pisemnej). Umowa spółki jawnej powinna zawierać:
• firmę i siedzibę spółki,
• określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
• przedmiot działalności spółki,
• czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
• sposób reprezentacji spółki,
• wskazanie wspólników, którzy są uprawnieni do prowadzenia jej spraw,
• określenie podziału zysków i strat.
Zmiana umowy spółki cywilnej powinna nastąpić w formie zawarcia stosownego aneksu – musi on zostać zaopatrzony w notarialnie poświadczone podpisy wszystkich wspólników.
Kolejnym krokiem jest złożenie zgłoszenia przekształcenia spółki – może tego dokonać każdy ze wspólników na formularzu KRS-1. Pamiętajmy, aby do wniosku dołączyć następujące załączniki:
• KRS – WH (sposób powstania podmiotu),
• KRS – WB (wspólnicy spółki jawnej),
• KRS – WK (wspólnicy uprawnieni reprezentowania spółki),
• KRS – WM (przedmiot działalności).
Ile kosztuje przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną
Każde przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną podlega stosownym opłatom:
• notarialne poświadczenie podpisu na aneksie umowy spółki cywilnej to koszt 1/10 maksymalnej stawki, jaka należałaby się, gdyby dokument sporządzano w formie aktu notarialnego,
• opłata sądowa od wpisu spółki do KRS to koszt 500 zł,
• opłata sądowa za opublikowanie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym to koszt 100 zł.
Dowody uiszczenia opłat sądowych za wpis do KRS i ogłoszenie w MSiG muszą być załączone do wniosku rejestracyjnego.
Od kiedy następuje przekształcenie spółki
Spółka cywilna staje się spółką jawną z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru KRS. W praktyce termin oczekiwania na wpis jest bardzo zróżnicowany od sądu, który będzie zajmował się daną sprawą (wniosek rejestracyjny składamy bowiem do tego sądu, który jest właściwy miejscowo ze względu na siedzibę przyszłej spółki jawnej). Średni czas oczekiwania na załatwienie sprawy to kilka miesięcy.
Pamiętajmy, że spółka jawna powstała z przekształcenia spółki cywilnej jest następcą prawnym spółki cywilnej – wstępuje w jej prawa i obowiązki i co do zasady staje się podmiotem ulg, koncesji i pozwoleń, które przysługiwały spółce przed przekształceniem.
